Mat 13 | KSD | STEP | Ta nam ra bung Iesu i irop kan ra pal, ma i ki ra valian.

Matthew 13

A tinata valavalar ure ra tena vinauma

(Mar 4:1-9; Luk 8:4-8)

1 Ta nam ra bung Iesu i irop kan ra pal, ma i ki ra valian. 2 Ma a ngala na kor na tarai dia kor tadav ia, ma i koa ta ra mon, i ki tana ma ra kor na tarai dia turtur ra valian. 3 Ma i tatike mangoro na magit ta diat ma ra vartovo valavalar dari: A tena vinauma i vana oai upi na vauma, 4 ba i vauma, ta umana pat na davai dia bura ra papar a nga, ma ra umana beo dia pukai ki tana, ma dia en vue; 5 ma ta ra umana dia bura ta ra pia na vat, ma pa i manga kadia pia; ma dia gol vuavuai, tago pa i manga ra pia tana; 6 ba ra keake i tar vana rikai dia makuk, ma tago pa ta okor i diat, dia maranga kakit. 7 Ma ta ra umana bula dia bura livuan ta ra kait, ma ra kait i tavua ma i arung bat diat. 8 Ma ta ra umana bula dia bura ta ra bo na pia ma dia vuai,. ta umana a marmar, ta ra umana a laplaptikai na vinun, ma ta ra umana a ututul a vinun. 9 Nina ba ra talingana, boina ba na valavalongor.

Iesu i tata ma ra tinata valavalar pire ra tarai par

(Mar 4:10-12; Luk 8:9-10)

10 Ma ra tarai na vartovo dia vana pirana ma dia tir ia: Dave u varvai ta diat ma ra tinata valavalar? 11 Ma i tatike bali diat dari: Di ga tul tar avat upi avat a matoto pa ta ra lavur mangamangana i tur ivai kai ra varkurai ra bala na bakut, ma pa di tul tar ia ta diat. 12 Tago da tabar nina i vuvuvung upi na peal kana, ma nina ba pa i vuvuvung da tak vue kana ikikilik kan ia. 13 la go ra vuna iau varvarve go diat ma ra tinata valavalar; tago dia nana ma pa dia gigira, ma dia valavalongor ma pa dia valongore, ma pa dia matoto bula. 14 Da pait ot pa ra tinata lua kai Iesaia ra propet ta diat dari:

“Ba ava valavalongor, avat a valongore, ma pa avat a matoto muka;
Ba ava nana, avat a gire, ma pa avat a gire ilam ia muka;
15 Tago ra bala i go ra tarai i tar tabonot,
Ma ra talinga i diat i papaua,
Ma dia tar vapula ra mata i diat;
Kan diat a gigira ilam ma ra mata i diat;
Ma diat a valongore ma ra talinga i diat,
Ma diat a matoto ma ra bala i diat,
Ma ina valagar pa diat.”
16 A mata i vavat i ti doan, tago i gigira ma ra talinga i vavat bula tago i valavalongor. 17 A dovot go iau tatike ta vavat ba mangoro na propet, ma mangoro na tena takodo dia ga mainge upi diat a gire go ra lavur magit ava gire, ma pa dia ga gire, ma dia ga mainge upi diat a valongore ra lavur tinata ava valongore, ma pa dia ga valongore.

Iesu i tata kapa ure ra tinata valavalar ure ra tena vinauma

(Mar 4:13-20; Luk 8:11-15)

18 Avat a valongore ra tinata valavalar ure ra tena vinauma. 19 Ba ta tikai i valongore ra tinata ure ra varkurai, ma pa i matoto tana, a tena kaina i vut ma i ra vue nam di tar vaume ta ra balana. Dari nam di ga vaume ta ra papar a nga. 20 Nam di ga vaume ta ra pia na vat, nina ba ta tikai i valongore ra tinata, ma i nurnur ma ra gugu lulut i tana; 21 ma pa i okor ta ra balana ma pa i tur vatikai; ba ra kinadik ma ra milmilikuan i vut ta ra tinata, i tutukai vuavuai tana. 22 Ma nam di ga vaume livuan ta ra kait, nina ba i valongore ra tinata, ma ra balaguan ra pia, ma ra vaongo na tabarikik i kor vue ra tinata, ma pa i vuai. 23 Ma go di ga vaume ta ra bo na pia, nina ba i valongore ra tinata, ma i matoto tana, ma i vuai ra vuaina; ta umana a marmar, ma ta ra umana a laplaptikai na vinun, ma ta ra umana bula a ututul a vinun.

A tinata valavalar ure ra umana kaina davai

24 Tikai bula ra tinata valavalar i ga tovo diat me, dari: A varkurai marama ra bala na bakut dir vardada ma ra tutana i ga vaume kana pia ma ra bo na pat na kon; 25 ba ra tarai dia diop, kana ebar i vut ma i vaume ra kaina davai livuan ta ra bo na kon, ma i vana mulai. 26 Ba i tar mapina ma i vuai, di gire ilam ra kaina davai. 27 Ma ra umana tultul kai nina kana ra uma, dia vut, ma dia tatike tana: Luluai, pa u ga vaume laka ra bo na kon ta kaum pia? Ma mave go ra kaina davai? 28 I biti ta diat dari: A ebar i ga pait go. Ma ra umana tultul dia tir ia: U mainge laka ba avet a rubat vapar vue? 29 I biti: Pata, kan avat a rubat varurue dir ra kaina davai ma ra bo na kon. 30 Avat a nur vue ka boko dir upi ra nidodoko; ta ra kilala na nidodoko ina biti tai ra umana tena nidodoko: Avat a varurue value ra kaina davai, avat a vin ia upi da tun ia, ma avat a varurue ra kon tuna ta kaugu pal na vuvuvung.

A tinata valavalar ure ra pat i ra mastad

(Mar 4:30-32; Luk 13:18-19)

31 Tikai bula ra tinata valavalar i ga tovo diat me dari: A varkurai marama ra bala na bakut dir vardada ma ra pat i ra mastad, ^{▼▼A davai nina i manga ikilik ra patina, ia kaka a davaina iat i ngala.} nina ba tika na tutana i ga.kap ia, ma i vaume ta kana uma; 32 go i ikikilik ta ra lavur pat i ra davai parika; ba i tavua, i ngala ta ra lavur davai na vinauma par, ma ba i tar matukana davai, a lavur beo liuliu dia pukapukai tana ma dia rakan tana.

A tinata valavalar ure ra leven

(Luk 13:20-21)

33 Tikai bula ra tinata valavalar i ve diat i tana, dari: A varkurai marama ra bala na bakut, dir vardada ma ra leven nam ba ra vavina i ga vatur ia, ma i poto ive ma ra utul a valavalar na plaua, ma a ik boko i leven parika.

Iesu i ga tatike ta ra tinata valavalar

(Mar 4:33-34)

34 Go ra lavur vartovo Iesu i ga tatike ta ra tinata valavalar tadav ra kor na tarai; ma pa i ga tatike mule ta magit, a tinata valavalar parika; 35 upi na da ra tinata kai ra propet dari:

“Ina tata ma ra tinata valavalar,
Ina tatike ra lavur magit i ga ki ivai papa amana ba di ga vaki vatavuna ra rakarakan a gunagunan parika.”

Iesu i tata kapa ure ra tinata valavalar ure ra umana kaina davai

36 Ma i vana kan ra kor na tarai, ma i ruk na pal, ma kana tarai na vartovo dia ruk mur ia, ma dia tatike tana: Una pala ia ta vevet ra tinata valavalar ure ra kaina davai ta ra uma. 37 Ma i biti ta diat: Nina ba i vaume ra kon tuna, Natu i ra tutana nam: 38 a rakarakan a gunagunan parika nam ra uma; a kon tuna, a lavur natu i ra varkurai nam; ma ra kaina davai, a lavur natu i ra tena kaina; 39 a ebar i ga vaume diat, Satan nam; a kilala na nidodoko a mutuai ra rakarakan a gunagunan nam; ma ra umana tena nidodoko, a umana angelo nam. 40 Da di varurue ra lavur kaina davai upi da tun vue ta ra iap, damana bula ta ra mutuai ra rakarakan a gunagunan. 41 Natu i ra tutana na tulue kana umana angelo, ma diat a varurue vue ra lavur magit ta kana varkurai ba ra tarai dia tukatuke diat tana, ma diat bula dia pait ra varpiam, 42 ma diat a vue diat ta ra tung na iap; da tangtangi ma da vangvangia ra palangia tana. 43 Ma ra umana tena takodo diat a pupua muka da ra matana keake ta ra varkurai kai Tama i diat. Nina ba ra talingana, boina ba na valongor.

A tinata valavalar ure ra bo na magit di ga ive ra pia na uma

44 A varkurai marama ra bala na bakut dir vardada ma ra bo na magit di ga ive ra pia na uma; ma tika na tutana i ga na tadav ia, ma i ive mule, ma i vana ma ra gugu, ma i ivure kana tabarikik par, ma i kul pa nam ra pia.

A tinata valavalar ure ra kiau na kalagi

45 A varkurai marama ra bala na bakut dir vardada bula ma ra tutana, a tena kunukul, i tikatikan upi ra umana bo na kiau na kalagi; 46 ba i tar tikan tadav tikai i ngatngat ra mataina, i ivure kana tabarikik par, ma i kul pa ia.

A tinata valavalar ure ra ubene

47 A varkurai marama ra bala na bakut dir vardada bula ma ra ubene, di tar vung ia na ta, ma i voare pa ra lavur mangamangana en; 48 ba i tar buka, di al pupule ura ra valian, ma dia ki ra veo; dia poe ra lavur boina ta ra umana rat, ma ra lavur kaina dia vue. 49 Na damana bula ta ra mutuai ra rakarakan a gunagunan, a lavur angelo diat a vut ma diat a pilak vue ra lavur tena varpiam kan ra lavur tena takodo, 50 ma diat a vue diat ta ra tung na iap; diat a tangtangi ma diat a vangvangia ra palangie i diat i tana.

Ta umana kalamana dovot na tinata ma ta umana maulana dovot na tinata

51 Dave, ava tar matote go ra lavur vartovo, ba pata? Ma dia tatike: Maia. 52 Ma i tatike ta diat: A lavur tena tutumu dia tar vartovo ta ra varkurai marama ra bala na bakut, dia vardada ma ra tutana, kana ra pal, ma i vairop ra lavur magit ta kana vuvuvung, ta umana kalamana, ma ta ra umana maulana.

Di ga okole vue Iesu aro Nasaret

(Mar 6:1-6; Luk 4:16-30)

53 Ba Iesu i tar tatike vapar go ra lavur tinata valavalar, i vana kan nam ra pal. 54 Ma i vana ta kana gunan, i tovo diat ta kadia pal na lotu, ma dia kaian tana, dia biti: Go ra tutana i kabinana mamave? Mamave bula go ra lavur dekdek na papalum i papait ia? 55 Go laka natu i ra tena madaka ta ra davai? Ma Maria bar ra iang i nana ma ra umana turana, Iakobo ma Iosep, ma Simon, ma Iudas laka? 56 Ma ra umana taina bula diat par go kari pire dat. Mamave kana lavur dari? 57 Ma dia tabunua tana. Ma Iesu i biti ta diat: Di ruru ra propet, ia kaka ta kana gunan ma ta ra kubana bula pata. 58 Ma pa i pait ta mangoro na dekdek na papalum abara, tago pa dia nurnur.